Tbilisi
Tbilisi amministrazioni | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
თბილისი | |||||||||
| |||||||||
![]() | |||||||||
Stato: | ![]() | ||||||||
Coordinate: | 43°55′55.73″N 12°26′55.2″E | ||||||||
Altitudine | 78 - 115 m s.l.m. | ||||||||
Superficie | 726 km² | ||||||||
Crestiàne | 1,152,500 (2010) | ||||||||
Denzetà | 1,587.5 ab./km² | ||||||||
Prefisso tel | +995 32 | ||||||||
Sinnache | Giorgi Ugulava | ||||||||
Site istituzionale | www.tbilisi.gov.ge | ||||||||
Tbilisi (jndr'ô georgiane თბილისი) jè 'a capitale ed 'a cchiù granna cetate (1.260.000 crestiáne) d'a George, già capitale d'a RSS Georgiane e d'a RSSF Transcaucasiche. 'U nome jè quacche vote scritte jndr'à lle forme Tiflis, Tiblisi o pure Tbilissi.
Storie
[cange • cange 'a sorgende]'A cetate jè state funnate jndr'ô V sèchele da 'u Re Georgiane Vakhtang I Gorgasali (452-502) e jè devendate capitale 'nu sèchele cchiù nnande.
Sciugrafije
[cange • cange 'a sorgende]Tbilisi jè attraversate da 'u jume Mtkvari (mègghie canosciute cu 'u nome turche Kura), e cunde 1.260.000 crestiáne.
Culture
[cange • cange 'a sorgende]Jè 'u cchiù granne cindre storeche, culturale ed economeche d'a repubbleche de George, cunde ad 'u soje 'nderne 'a sede de le seguènde istituziune:
- Accademie Georgiane de le Scienze
- Università de State de Tbilisi
- Università Medica d'a George
- Università Agrarie d'a George
- Università Tecneche d'a George
- Università Pedagoggeche de State de Tbilisi
- Conzervatorie de State de Tbilisi
- Banghe Naziunale d'a George
- Bibbliotèche Naziunale Pubbleche d'u Parlamènde Georgiane
Gallerie fotografeche
[cange • cange 'a sorgende]-
Panorame
-
Municipie
-
Teatre Rustaveli
-
Viale Baratasvili
-
Kala (panorame)
-
Kala (dettaglie)
-
Vije Čardin
-
Accademie de le scienze
-
Metehi
-
Jume Kura
-
Laghe Lisi
Economije
[cange • cange 'a sorgende]Tbilisi jè 'nu pole 'ndustriale (meccaniche, tessile, alimendàre, distillerie) e de le comunecazziùne.
Polìteche
[cange • cange 'a sorgende]Sinnache de Tbilisi da 'u 1992:
- Otar Litanishvili (1992-1993)
- Konstantine Gabashvili (1993)
- Nikoloz Lekishvili (1993-1995)
- Badri Shoshitaishvili (1995-1998)
- Ivane (Vano) Zodelava (1998-2004)
- Zurab Tchiaberashvili (2004-2005)
- Giorgi (Gigi) Ugulava (2005-ôsce a die)
Trasporte
[cange • cange 'a sorgende]'A cetate jè dotate de 'nu aeropuèrte 'ndernaziunale e jè ad 'u cindre de le arterie stradale e ferroviarie naziunale. Tbilisi cunde, a levèlle urbane, 'na rezze de metropolitane[1] e une tranviarie. 'U metrò jè cumbrese da 3 linee:
- Linee 1 (russe) "Gldani-Varketili" (Ahmetelis Teatri-Varketili)
- Linee 2 (verde) "Saburtalo" (Važa Pshavela-Vagzlis Moedani) cu 'nu picche tratte jndr'à fase de quagghamènde 'mbrà Važa Pshavela ed Universiteti
- Linee 3 (azzurre) jndr'à fase de quagghamènde jndr'à tratte Rustaveli-Vazisubani, jndr'à pruggettaziune d'a zone nord d'a cetate a Rustaveli.
![]() |
Pe approfondimende, 'ndruche 'a vôsce Metropolitane de Tbilisi. |
Sport
[cange • cange 'a sorgende]

'A squadre georgiane cchiù famuse jè quèdde calcisteche d'a Dinamo Tbilisi, ce hagghie vingiùte, 'mbrà l'otre, 2 cambionate e 2 coppe sovieteche, e pure 'na Coppe de le Coppe (1981) e 'na Coppe CSI (2004). Le otre squadre sportive d'a cetate sonde: FC Lokomotivi Tbilisi (calce); FC Ameri Tbilisi (calce); FC WIT George (calce); FC Merani Tbilisi (calce); BC Dinamo Tbilisi (basket); BC TSU Tbilisi (basket) e BC STU Tbilisi (basket).
Crestiáne famuse
[cange • cange 'a sorgende]- Mikheil Saakašvili
- Otto von Abich, tedesche
- Tengiz Abuladze
- Boris Akunin
- Mirza Fatali Akhundov
- Viktor Amazaspovič Ambartsumian, armene
- Nina Ananjashvili
- Shota Arveladze
- Georgij Beriev
- Lavrentij Berija
- Aleksej Alekseevič Brusilov, russe
- Ilija Čavčavadze
- Michail Chiaureli
- Maja Chiburdanidze
- Georgij Danelija
- Revaz Dogonadze
- Pavel Aleksandrovič Florenskij, russe
- Giorgi Gamqrelidze
- Zviad Gamsakhurdia
- Nona Gaprindashvili
- Elene Gedevanishvili
- Maksim Gorkij, russo
- Aleksandr Sergejevič Gribojedov, russe
- Félix Hubert d'Hérelle, canadese
- Aram Khačaturjan, armene
- Otar Iosseliani
- Mihail Ippolitov-Ivanov, russe
- Giorgi Latsabidze, pianiste e combositure
- Dagny Juel
- Kakhaber Kaladze
- Lev Borisovič Kamenev, russe
- Gija Kančeli
- Nino Machaidze
- Nariman Narimanov
- Sergej Paradžanov, armene
- Tigran Petrosjan, armene
- Evgenyj Primakov, russe
- Gustav Radde, tedesche
- Mikheil Saakašvili
- Eduard Ševardnadze
- Iosif Stalin
- Alexander Toradze
- Levan Tsaguria
- Akaki Tsereteli
- Lesja Ukrainka
- Marie Vorobieff, russe
- Sergej Witte
- Zurab Žvanja
- Anita Rachvelishvili
- Ruben Pavlovič Katanjan
Cetate gemellate
[cange • cange 'a sorgende]Bristol, da 'u 1988
Saarbrücken, da 'u 1975
Nantes, da 'u 1979
Lubiana, da 'u 1979
Innsbruck, da 'u 1982
Atlanta, da 'u 1987
Palermo, da 'u 1987
Bilbao, da 'u 1989
Kiev, da 'u 1999
Astana, da 'u 2005
Yerevan
Bibliografije
[cange • cange 'a sorgende]- 'Ngeclopedije d'u state sovieteche georgiane. 1983 .Libro 4, pp.595-604
- Vladimir Minorskij - Tbilisi jndr'à 'Ngeclopedije de l'Islam
Note
[cange • cange 'a sorgende]- ↑ (EN) Tbilisi Metro, su urbanrail.net. URL conzultate il 12-6-2010.
Vôsce cullegate
[cange • cange 'a sorgende]- Dinamo Tbilisi (Società Polisportive)
Otre pruggette
[cange • cange 'a sorgende]Uicchimedie Commons tène files multimediale sus Tbilisi
Condrolle de autorità | VIAF (EN) 158266506 · SBN (IT, EN) REAL000187 · LCCN (EN) n79104307 · GND (DE) 4060146-8 · BNE (ES) XX6069938 (data) · BNF (FR) cb119452620 (data) · J9U (EN, HE) 987007550327405171 |
---|
Collegamende sus a indernette
[cange • cange 'a sorgende]- Tbilisi (site ufficlale) (KA) -(EN)
- Portale Tbilisi (EN)
- Tbilisi Metro (site ufficiale) (KA) -(EN)
- Metrò de Tbilisi (urbanrail.net) (EN)
- Guide a Tbilisi sus a visitgeorgia.ge (EN) -(DE) -(IT) -(FR) -(JA)
- Info-Tbilisi (KA) -(EN) -(RU)
- Mappe de Tbilisi (KA) -(EN)
- Guide ad 'a Tbilisi d'u 1913 (KA) -(EN) -(RU)
- Musee Storeche de Tbilisi (KA) -(EN)