Volga

Da Uicchipèdie, 'a 'ngeclopedije lìbbere.
Volga - Волга
'U Volga a Uglič
StateRussie Russie
Longhezze3 531 km
Purtate mediea Volgograd 8 060 m³/s
Bacine idrografeche1 350 000 km²
Altitudene sorgende228 m s.l.m.
NasceRialte d'u Valdaj
57°15′31″N 32°28′22.01″E / 57.25861°N 32.47278°E57.25861; 32.47278
SfoceMar Caspio
45°50′30.01″N 47°58′17″E / 45.84167°N 47.97139°E45.84167; 47.97139
Mappa del fiume
Mappa del fiume

'U Volga (ind'ò russe Во́лга, ind'ò tartare İdel) jè 'nu jume d'a Russie europèe; jè 'u cchiù longhe jume europèe e jè 'u côre d'u cchiù granne bacine fluviale d'u vècchje continènde. Andicamènde jè state canosciute cumme Atil, Itil o Idil.

'U Volga tène le origgene sove ind'ò Rialte d'u Valdaj ind'à Russie nordoccidendale e spicce ind'ò mar Caspio, ind'à vanne sove nordoccidendale, nnande 3.530 km de corse; apprìme d'u quagghiamènde de le assaje dighe e la successive ccrejàzione de le bacine artificiale a monde de le stesse, 'a longhezze sove jève de 3.690 km.[1]

Percorse[cangecange 'a sorgende]

Sorgìnde e ìrte corse[cangecange 'a sorgende]

'U Volga a Tver'.

'U Volga nàsce ind'à vanne collenare d'u Rialte d'u Valdaj, ind'à vanne occidendale de l'oblast' de Tver', a 'na quote de 228 m sus a 'u levèlle d'u mare 'nzeccate a 'u vellagge de Volgo-Verchov'e; 'u prime stuèzze sue tène 'u nome de Seližarovka, jumarìdde de 36 km ca ièsce da 'u laghe Seliger. Se ne voche apprìme verse sudest attraversanne 'u Valdaj, pigghianne cchiù nnande direzione nordoriendàle quacche chilometre a valle d'a piccele cetata de Ržev, costeggianne a nord le alture de Mosche. Picche chilometre a monde d'a 'mbortande cetata 'ndustriale de Rybinsk, ind'à ll'oblast' de Jaroslavl', 'u jume fàce 'nu decise scìre, pigghianne arrète direzione sudoriendale; 'u quagghiamènde de 'nu sbarramènde idroelettreche gruèsse assaje, ha provocate jndre stu punde 'u quagghiamènde d'u bacine artificiale de Rybinsk, ca 'nderesse p'a granne vanne però le bacine de le affluènde Šeksna e Mologa, ca confluiscene da mmanghe. 'U Volga pigghie da stu punde 'na direzione mediamènde est-sudest, scorrenne a ll'inizie 'mbrà sponde ièrte assaje, cchiù nnande, a valle de Kostroma, pigghianne 'u carattere de 'nu jume de chianure, largije e 'a corrènde lènde; 'nzign'e Gorodec 'u jume acchije arrète 'nu 'mbortande sbarramènde idroelettreche, ca ha origgenate 'u bacine de Gor'kij. 'A combluenze da mmanghe d'a Oka signe 'u confine convenzionale 'mbrà l'ìrte e 'u medie corse.

'A combluenze de l'Oka ind'ô Volga a Nižnij Novgorod.

Le prengepále cetate toccate ind'à ll'ìrte corse, sonde (da monde verse valle) Tver, Rybinsk, Jaroslavl', Kostroma, mendre 'a granna cetata de Niznij Novgorod se iacchije ad 'a combluenze de l'Oka. Cetate de grannèzze cchiù piccele, me tuttavie de 'na certe 'mbortanze, sonde 'mbece Ržev, Konakovo, Dubna (une de le cetate d'u nucleare russe), Kimry, Uglič, Kinešma, le doje cetate gemelle de Gorodec e Zavolž'e, Balachna e, a picche lundanánze d'a combluenze d'a Oka, Bor.

'Nzime ad 'a Oka, affluènde 'mbortande dell'ìrte corse sonde:

  • Šeksna e Mologa, affluènde de mmanghe jndre cui vasce corse sonde 'nderessate da 'u bacine de Rybinsk;
  • Tverca, ca combluisce da mmanghe a Tver';
  • Šoša, ca combluisce da destre a monde de Konakovo;
  • Medvedica, ca combluisce da mmanghe a valle de Kimry;
  • Vazuza, affluènde de destre ca combluisce 'nzign'e Zubcov;
  • Nerl', ca combluisce da destre cchiù o mène ind'à stesse vanne;
  • Kotorosl', affluènde de destre ca combluisce ind'à correspondenze d'a cetata de Jaroslavl';
  • Kostroma, tributarije de mmanghe ca se aunìsce a 'u Volga 'nzeccate ad 'a cetata omonime;
  • Nëmda, ca sfoce da mmanghe ind'ô bacine de Gor'kij;
  • Unža, ca combluisce da mmanghe all'estremitate settendrionale d'u bacine de Gor'kij.

Medie corse[cangecange 'a sorgende]

'A ièrte sponde destre d'u Volga ind'ò medie corse sue.

Ind'ò medie corse 'u Volga scorre cu 'na direziona cchiù o mène de est-sudest, attraversanne 'a vanne cendrale d'a Russie europèe; s'accumenze ccu vide 'a mmanganze de simmetrie ca se manefeste 'nmaniere cchiù chiare ind'ò vasce corse, c'a rive destre caratterezzate da sponde ìrte assaje a cause d'a presenze de le prime vanne de le alture d'u Volga, condrapposte a 'na sponde de mmanghe cchiù vasce.

'A cetata cchiù granna toccate ind'à sta vanne d'u corse è Kazan', cetata "miglionarije" capitale d'a Repubbleche Autonome d'u Tatarstan; 'mbortande jè pure 'a cetata de Čeboksary, capitale d'a Repubbleche d'a Chuvashia. Otre cendre urbane de quacche 'mbortanze, cu 'na popolazzione dell'ordene de le decine de migliaje de crestiáne, sonde Lyskovo, Koz'modemjansk, Zelenodol'sk, Volžsk. Nnande Kazan' 'u Volga scìre verse sud; quacche decine de chilometre cchiù nnande, 'a combluenze d'a Kama ('u sue cchiù granne affluènde), all'ìrtezze d'u bacine de Samara signe 'u confine 'mbrà 'u medie e 'u vasce corse.

Otre affluènde 'mbortande d'u medie corse sonde (da monde a valle):

  • Kerženec, ca avène da mmanghe, ca sfoce quaccheddune decine de chilometre a valle de Nižnij Novgorod;
  • Sura, ca avène da destre;
  • Vetluga, 'u cchiù granne affluènde de mmanghe d'u medie corse;
  • Bol'šaja Kokšaga e Malaja Kokšaga (granne e piccele Kokšaga), ca avènene totte e doje da mmanghe, sfociane ind'ò Volga no assaje lundàne da Čeboksary, a picche distanze l'une dall'otre;
  • Civil', tribbutarije piccele ca combluisce picche a monde de Mariinskij Posad;
  • Ilet', tribbutarije de mmanghe ca se aunìsce a 'u Volga 'nzign'e Volžsk;
  • Svijaga, relevande tribbutarije d'a destre idrografeche, ca combluisce picche a monde de Kazan';
  • Kazanka, affluènde de mmanghe ca se aunìsce a 'u Volga 'nzign'e Kazan'.

Vasce corse[cangecange 'a sorgende]

'U Volga a Ul'janovsk.

Nnande Kazan' 'u jume pigghie 'na direziona sud-sudovest, e receve d'a mmanghe idrografeche 'a Kama, trasènne ind'ò sue bassvasce corse e facènne 'a trasùte sue ind'à vanne d'a steppe. Le rive sove sonde ind'à sta vanne assaje asimmetreche, a causa d'a strutture sceologgeche d'a vanne ca vide 'a presenze de granne faglie:[2] 'a destre idrografeche jè 'nderessate d'a cindure condìnue de vasce rilieve delle alture d'u Volga, ca degradane a "gradone" verse 'u jume jndre 'nu mode assaje violènde, mendre 'a mmanghe idrografeche jè combletamènde chiatte e apìrte ad oriènde.

'U Volga crèje jndre sta vanne assaje bacine artificiale, origgenat da le gruèsse sbarramènde quagghiate ind'à ll'epoche sovieteche ccu l'obbiettive de ausà l'energije idroelettreche. Ind'à vanne meridionale de le Alture d'u Volga, 'nzign'a cetata de Volgograd, 'u jume pigghie arrète direzione sudoriendale; jndre stu punde fusce a distanze cchiù o mène piccele da 'u corse d'u Don, tande ccu ave fatte addevendà conveniènde 'u quagghiamènde de 'nu canale de collegamènde 'mbrà lle doje jume (canale Volga-Don). Nnande Volgograd 'u jume tràse ind'à vanne terminale d'u corse sue, trasènne ind'à Depressione Caspiche; se lùane da qquà assaje vrazze mène 'mbortande, 'u c de le quale jè l'Achtuba.

'U delte.

Ind'ò vasce corse sue 'u Volga tocche 'nu munne de cendre urbane, quaccheddune de le quale de relevànde 'mbortanze ind'ò panorame russe. Le prengepále sonde Ul'janovsk, Togliatti, Samara, Saratov, Volgograd e, ind'ò delte, Astrachan'; se ste parlanne de cetate ccu 'na popolazzione cchiù ièrte d'u mmezze miglione de crestiáne (Samara ne tène pure cchiù de 'nu miglione), 'mbortande cendre 'ndustriale e commerciale d'a Russie europèe, totte capeluèche de le respettive aunitate amministrative.

'A dissimmetrie morfologgeche fàce sìne ca le affluènde 'mbortand recevute ind'ò vasce corse combluiscane d'a mmanghe idrografeche; le prengepále sonde:

  • Bol'šoj Čeremšan, ca combluisce ind'ò bacine de Samara;
  • Usa, piccele affluènde ca combluisce pure jidde ind'ò bacine de Samara;
  • Sok, ca se aunìsce a 'u Volga 'mbrà Togliatti e Samara;
  • Samara, ca combluisce 'ngorrespondenze d'a cetata omonime;
  • Bol'šoj (granne) e Malyj (piccele) Irgiz, ca combluiscene ind'ò bacine de Saratov a picche distanze d'a piccele cetata de Vol'sk;
  • Tereška, l'uneche affluènde destre 'mbortànde d'u vasce corse, cha combluisce picche a monde de Saratov;
  • Eruslan e Bol'šoj Karaman, ca combluiscene 'ngorrespondenze d'u bacine de Volgograd.

Delte[cangecange 'a sorgende]

'U delte d'u Volga da 'u satellite.

'A trasùte d'a vanne deltizie d'u Volga avène acchijate, combenzionalmènde, ind'ò punde jndre cui se n'avène 'u rame deltizie Buzan, 46 km a nord de Astrachan'. Le 'ndere delte tène 'na longhezze de cchiù o mène 160 km, se spànne suse a 'na grannèzze de 12.000 km² e jè caratterezzate d'a presenze de cchiù de 500 vrazze distinde, le prengepále de le quale sonde, oltre ad 'a Achtuba e a 'u Buzan, Kamyzjak, Bachtemir, Staraja Volga (vècchije Volga) e Bolda.[1]

Note[cangecange 'a sorgende]

  1. 1,0 1,1 Granne 'Ngeclopedije Sovieteche - Volga
  2. Istitute Sceogr. De Agostini. 'Ngeclopedije Sceografeche, ediz. speciale p'u Corriere della Sera, vol. 6, pag. 123.

Bibliografije[cangecange 'a sorgende]

  • Istitute Sceografeche De Agostini. E'Ngeclopedije sceografeche, edizione speciale p'u Corriere della Sera, vol. 6. RCS Quotidiani s.p.a., Meláne, 2005. ISSN 1824-9280 (WC · ACNP).
  • Istitute Sceografeche De Agostini. Granne atlànde sceografeche d'u munne, edizione speciale p'u Corriere della Sera. Meláne, 1995.
  • Richard Pipes. 'A Russie. Potere e suggetate da 'u Medioève ad 'u squasciamènde de l'ancien régime. Leonardo editore, Meláne, 1992. ISBN 88-355-0136-9.

'Ndruche pure[cangecange 'a sorgende]

Otre pruggette[cangecange 'a sorgende]

Collegaminde fore a Uicchipèdie[cangecange 'a sorgende]