Portale:Itaglie

Da Uicchipèdie, 'a 'ngeclopedije lìbbere.

Ste ccrejame 'u Portale de Itaglie. Amme attevate 'a richieste pe avè stu namespace nuève. Pare ca ne l'onne congesse. E mo amma mettere le condenute.



Itaglie - Cetate de le doje mare
 

L'Itaglie, ufficialmende Repubbleche Tagliàne , ète 'nu State (301.338 km², 60.325.805 crestiane a 'u 30 novemmre 2009, capitale Rome) de l'Europe meridionale, 'u territorie coincide pe 'na granne parte cu l'omonime reggione sciugrafeche.

Chiamate pure "Penisole" pa nature sciugrafeche prevalende soje, "stivale" pa forme caratteristeche, "Belpaese" pu clime e pe le bellezze naturale ed artisteche soje, sciugrafecamende l'Itaglie ète costituite de ttrè parte: 'a prime ète quedde condinendale, delineate a nord da le Alpi e a sud da 'na linea cunvenzionale ca congiunge La Spezia cu Rimini; 'n'otra peninsulare, ca se sviluppe jndr'ô Mediterraneo jndr'à direzione de nord ovest - sud est; e 'n'otra insulare, rappresentate principalmende da le doje isole maggiore d'u Mediterraneo, 'a Sardegna e 'a Sicilia e, apprisse quèste, jndr'à l'isole de Pantelleria, stè 'a distanze minime da l'Africa, circa 70 chilometri. Le confine d'u territorie honne 'n'estensione comblessive de 1.800 chilometri, mendre le coste so' longhe 7.500 chilometri. L'Itaglie tène cchiù de 60 milioni de cristiane, pe' 'na densità de circa 199,5 cristiane pe' km².

Confine ad ovest cu 'a Frange, a nord cu 'a Svizzere e l'Austrie e ad est cu 'a Slovenie. Le micrustate San Marino e Cetate d'u Vaticane so' enclave 'nteramende comprese jndr'ò territorio soje, mendre 'u comune de Cambione d'Itaglie face 'na exclave ca stè jndr'à reggione tagliòfone d'u Canton Ticino jndr'à Svizzere.

L'Itaglie ète 'na repubbleche parlamendare; 'u presidente de ôsce d'a repubbleche ète Giorgie Napolitano e 'u presidende d'u consiglie ète Mario Monti. 'A lenga ufficiale ète le tagliàne. 'A Costituzione prevede 'u bilinguisme c'u tedesche jndr'ô Alto adige e c'u frangese jndr'à Valle d'Aosta.

Da 'u 1871 'a capitale ète 'a cetate de Rome, "erede" de Firenze, séde provvisorie de le organe statutarije ca sostituì Torino jndr'ô 1865; durante 'a seconde 'uerre mundiale, pe' quase 'n'anne (settèmmre 1943-agùste 1944) 'a capitale ha state trasferite a Salerno, jndr'à Campania.

'U State 'ndependente ed unitarie, nate jndr'ô 1861 come Regne d'Itaglie sotte 'a dinastie de case Savoia, tenève 'n'estenzione territoriale ca non ge combrendeve angore Rome e 'na granne parte d'u attuale Lazie, ca formavano 'u State Pontificie ('ngorporate 'u 20 settèmmre 1870), 'u Veneto e 'u Friuli ca erene parte d'u 'Mbere d'Austrie (pigghiate jndr'ô 1866), 'a Venezia Giulia ed 'u Trendine-Alto Adige pure lóre sotte 'u dominie asburgiche (ottenute dope 'a prime 'uerre mundiale); ha pigghiate 'a forme repubblicane de ôsce 'u 18 giugne 1946 dope 'u referendum d'u 2 giugne indette pe' decidere 'a forme istituzionale d'u State dope 'a fine d'a seconde 'uerre mundiale. Successivamente, l'Assemblea costituende 'u stesse sciúrne d'u referendum ha fatte 'a Costituzione ca, ha trasute in vigore 'u 1º scennare 1948, dà 'a la Repubbliche 'nu carattere parlamentare.

Istituenne (Trattate de Parigge) 'u 18 abbrile 1951, cu 'u Belge, 'a Frange, 'a Germanie Occidentale, 'u Lussemburghe e le Paise Vasce, 'a Comunità europea d'u carbone e d'u acciaie (CECA), l'Itagle ète 'nu membre fondatore d'a Unione europea e ha partecipate a totte le principale trattate de unificazione europea, pure l'ingresso jndr'à l'area d'u Euro jndr'ô 1999. Ete membre fondatore d'a NATO, d'u Consiglio d'Europa e d'a Unione Europea Occidentale, face parte de le Nazioni Unite (pe' 'u biennie 2007-2008 ha state 'nu membre non-permanende d'u Consiglio de sicurezze), ed ète membre d'u G7, d'u G8 e d'u OCSE. Ligge 'a vôsce...

Servizie ad 'u portale