Castelle Aragonese de Tarde

Da Uicchipèdie, 'a 'ngeclopedije lìbbere.
Castelle Aragonese
'U Castelle Aragonese jndr'à 'u 2022
Ubicazione
State de osce a dieItaglie Itaglie
RegionePugghie
CetateTarde
'NderizzePiazza Castello
Coordinate40°28′23.15″N 17°14′02.35″E / 40.473098°N 17.233987°E40.473098; 17.233987
Mappe de localizzazione: Itaglie meridionale
Castelle Aragonese de Tarde
'Mbormaziune generale
TipeCastelle
Costruzione1486-1492
CostruttoreFrangische Di Giorgio Martini
Prime probbietarieFerdinande I de Napule
Condizione de osce a dieProbbrietà d'a Marine Militare Tagliàne
Site webwww.castelloaragonesetaranto.com
'Mbormaziune militare
Termine funzione strateggeche1707
Tutela Patrimonie culturale
vôsce de architetture militare presende sus'a Uicchipèdie
'U fussate d'u Castelle Aragonese
File:Castello Aragonese Taranto festa.jpg
'U Castelle Aragonese parate a feste

'U Castelle Aragonese de Tarde (o Castel Sant'Angele), tène, cu 'a chiande quadrangolare soje, e cu 'u granne cortile cendrale, l'angole estreme de l'isole sus a quale stè 'u Borghe Antiche d'a cetate vècchie.

'U castelle se 'nzippe sus a 'n'avvallamende naturale d'u banghe de rocce sembre addò nasce 'a cetate vècchie.

Storie[cangecange 'a sorgende]

'U prime nucleo d'u castelle risale a 'u 916, quanne le Bizantine accumenzarene 'a costruzione d'a "Rocche" cumme protezione da le attacche de le Saracene e d'a Repubbleche de Venezia. Sta prima fortezze ère fatte de torre ìrte e stritte, da quiste se faceve 'a 'uerre cu lange, frecce, pitre, ed uegghie scarfate. Jndr'ô 1481 avenìe realizzate 'nu prime canale navigabbele, cchiù stritte de quidde attuale e cu sponde irregulare, pu passaggie de sckife piccinne e pe' tenè 'na cchiù bbona defendibbeletà d'u castelle. Jndr'ô 1486, Ferdinando II d'Aragona dìce 'a l'architette. Frangische Di Giorgio Martini de fa cchiù granne 'u castelle e de dalle 'a strutture de mò, pe' cangià 'a tipologgie medievale de le torre fatte pa difese piombande. 'U utilizze 'nfatte de le cannune apprisse 'a scuperta d'a polvere da spare, tenève abbesògne de torre larie e vasce, c'a forme scirculare pe' attutire l'urde de le palle d'u cannone, furnite de rampe o scivule ca facene 'n mode de consendire 'u spustàminde de le pezze de 'na torre a l'otra, nonché dotate de 'nu granne e robuste parapette co' specifeche aperture pe' le vocche da fuèche. 'A fortificazziune nuève avéve sette torre, de cui quàtte unite 'mbra lóre pe' formare 'nu quadrilatere, e le restande tré allineate lunghe 'u fussate fine a 'u Mar Pìccele. Le quàttre torre avenèrene 'ntitulate rispettivamende a San Cristofalo, a San Lorenzo, a la Bandiere ed a la Vergine Annunziate.

'A chiande d'u Castelle Aragonese
(1492)

'U prime castellane, poiché le ternise pe' quagghiare 'a parte aragonese d'u castelle ('u quadrilatere) non ge erene sufficiende, 'mbose in 'nu prime timbe 'u dazzie sus 'a pesche, e cchiù nnande 'ngrannì 'u castelle unendole a la "Torre Sant'Angele" ca fù costruite cu le ternise d'u Comune. Quanne 'a Torre Sand'Angele avenìe mise jndr'à 'u castelle 'a cetate se revoltò e vulì rrete le 3.000 ducate spise pa costruzuone d'a torre ma ste turnise non g'avenèrene date rrete a le cetadine. Le torre tonde e massicce d'u castelle erene a la fine ìrte e larghe 20 metre, mise 'nzieme 'mbrà lóre da cortine luènghe 40 metre e cu 4 ordene de fuèche. 'U castelle tenève do' uscite corrispondende a do' pònde levatoje. Sus 'u fussate stàve 'u "Pònde d'u Soccorse", ca mettève 'nzieme 'u castelle e 'a zone ca in chidde timbe ere cambagne e ca ôsce ète chiamate Borghe. Sus 'u làte opposte 'nvece, 'u "Pònde d'a Avanzate" mettève 'nzieme 'u castelle e 'u Borghe Antiche, surpassande 'u fussate scavate pe' isolare 'a strutture d'a cetate.

Jndr'ô 1491 fù aggiunde sus 'u làte rivolte a 'u Mar Granne 'u rivelline de forme triangolare 'mbrà 'a "Torre d'a Bandiere" e 'a "Torre San Cristofale". 'U castelle fù quagghiare jndr'ô 1492, come stè scritte sus a 'na lapide murate sus 'a "Porte Paterne" 'nzieme a 'u stemme de le Aragonese 'nquartate co' l'arme de le Angiò tripartite:

(LA)

«Ferdinandus Rex Divi Alfonsi Filius Divi Ferdinandi Nepos Aragonius Arcem Ha(n)c Vetustate Collabente(m) Ad Im(pe)tus Tormentorum Substinene(n)dos Quae (Ni)mio Ferutur Spiritu In Ampliorem Firmioremq(ue) Formam Restituit Millesimo CCCCLXXXXII.»

(ROA–TARA)

«Re Ferdinando aragonese, figghie d'u divine Alfonso e nepote d'u divine Ferdinando, refacìe in forme cchiù larie e solide stu castelle cadende pe vecchiaie, purcé putesse sostenè l'imbete de le proiettile ca jè sopportate cu 'u massime vigore - 1492.»

Co' le Spagnole, le difese fúrene rafforzate, co' l'allargaminde d'u fussate e co' 'a costruzione de 'na fortificazziune nuève co' tré torre.

Co' l'arrive de le Asburgo jndr'ô 1707, 'u castelle perse 'a 'mbortanze soje come opere militare devenende 'na dura priggione, ma co' Napoleone Bonaparte pigghie de nuève la funzione origginarie soje. Jndr'ô 1883, une de le cinghe torre ca mettèvene 'nzieme 'a cortine murarie, quèdde dedicate a Sant'Angele, 'nzieme a le torre Mater Dei, Monacelle e Vasto d'u mure civiche, fúrene demolite pe' fà poste a le canale navigabbile de mò e a 'u Pònde Girèvele. Le fatije fúrene finite jndr'ô 1887, anne in cui 'u castelle devende 'na sede d'a Marine Militare Tagliàne.

Jndr'ô castelle, se pò vide 'a Cappelle de San Leonardo, riconzacrate jndr'ô 1933 dope ca fu' ausate durande le anne come corpe de 'uardie e stalle. Jndr'ô le 'nterne de jidde stonne dò lastre 'n carpare addossate a le mure, ca rappresentene 'nu sande vescove e 'nu 'uerriere medievale armate. Se pò vide pure 'u stemme de Filippo II de Spagne. Particolare ète anghe quèdde ca faceve da sale de le torture, 'a cui volte tène 'nu fore cèndrale attraverse 'a quale erene amblificate e propagate le lucchele de le malcapitate, pe' mèttere paure psicologicamende le otre priggiuniere.

'A strutture d'u castelle[cangecange 'a sorgende]

'A chiande d'u castelle tène 'na forme irregolare, cosatituite da 'na struttura quadrangolare granne cu doje appendice, une triangolare verse 'u Mare Granne, 'u accussì ditte "Rivelline", l'otre trapezoidale verse 'u Mare Piccele ca, origginariamende ere 'a forme de trianghele allungate, e aunive 'u Torrione de Sand'Angele, scettate 'nderre 'mbrà 'u 1883 e 'u 1884, a 'u front settendrionale d'a fortificazione.

Jndr'à sta sezione amma parlà de le varie ambiende d'u castelle.

Cappelle de San Leonardo[cangecange 'a sorgende]

'A Cappelle del San Leonardo se iacchie apprisse a l'ingresse d'u castelle, sus a sinistre d'u vestibole quadrangolare cuperte a crociere cu ttre lunette sus a ogne une de le quattre late. Se iapre 'a cappelle de stile rinascimendale dedicate a San Leonardo[1] precedute da 'na volte a padiglione cu 'a lunette a seste revasciate ca ave sostituite 'u precedende tette.

'A Cappelle pare ca ha state fatte da Frangische Di Giorgio Martini e jè de 'na semblicità ammirevole e de esemblare razionalità e ha state definite "pure espressione rinascimendale".

Cortile[cangecange 'a sorgende]

Maschie e chiane de le allogge[cangecange 'a sorgende]

Gallerie meridionale e Rivelline[cangecange 'a sorgende]

Torrione de San Cristoforo[cangecange 'a sorgende]

Fronde meridionale e fronde oriendale[cangecange 'a sorgende]

Torrione de San Lorenzo[cangecange 'a sorgende]

Gallerie sveve-angioine e locale 'nzeccate[cangecange 'a sorgende]

Torrione de l'Annunziate e gallerie settendrionale[cangecange 'a sorgende]

Chiane d'a piattaforme[cangecange 'a sorgende]

Corridoie de Crispano[cangecange 'a sorgende]

Fronde settendrionale[cangecange 'a sorgende]

Corridoie de Levante[cangecange 'a sorgende]

Corridoie de San Lorenzo[cangecange 'a sorgende]

Torrione d'a bandiera[cangecange 'a sorgende]

Torrione de Sand'Angele[cangecange 'a sorgende]

Ere une de le cinghe torrione ca formavane 'u castelle de Tarde ma quanne ste spicciave 'u XXIX sechele pe costruì 'u Ponde Girevole avenìe scettate 'nderre

Turisme[cangecange 'a sorgende]

Osce a die 'u Castelle Aragonese pò essere visitate da le turiste pure ca face parte d'a Marina Militare Tagliàne. Pe scè visitarle s'addà richiedere 'a prenotazione. 'U gire d'u castelle avène guidate da personale 'nderne d'a Marine.

'Ndruche pure[cangecange 'a sorgende]

Bibliografije[cangecange 'a sorgende]

  • Patrizia De Luca - Il Centro Storico di Taranto: l'Isola - Scorpione Editrice - Tarde, 2004
  • Gianluca Lovreglio - Le fortificazioni di Taranto in età alto-medievale, in Galaesus. Studi e ricerche d'u licèe “Archita” de Taranto n. XIX (1994/95), pp. 157-168.
  • Gianluca Lovreglio - Il castello di Taranto nei domini di Giovanni Antonio Del Balzo-Orsini, in Galaesus. Studi e ricerche d'u licèe “Archita” de Tarde n. XX (1995/96), pp. 53-63.
  • Marina Militare Tagliàne, Il Castello Aragonese di Taranto, a cure de l'Ammiraglie Frangische Ricci, Sciugne 2005

Note[cangecange 'a sorgende]

  1. 'A dediche a San Leonardo ha state fatte atturne a 'u periode 1276-1277, cumme demostrate da 'u Professore A. Kiesewetter jndr'à 'u sagge Le strutture castellane tarantine nell'età angioina - Cenacolo N.S. VII (XIX), 1995, p. 39

Otre pruggette[cangecange 'a sorgende]

Collegamiende fore a Uicchipèdie[cangecange 'a sorgende]

Condrolle de autoritàVIAF (EN249398571 · GND (DE4588012-8